Polyneuropathie in de voeten – wat zegt wetenschappelijk onderzoek?
Polyneuropathie in de voeten kan zich uiten als tintelingen, brandende pijn, gevoelloosheid of spierzwakte. Veel mensen grijpen naar sokken, supplementen of massageapparaten, maar… werkt dat echt?
In dit artikel lees je wat de wetenschap zegt over de werking van diverse behandelingen, gebaseerd op klinisch bewijs en PubMed-onderzoek.
Onderzoek naar supplementen en crèmes
Capsaïcine-crème
Capsaïcine werkt op TRPV1-receptoren in de huid, wat leidt tot tijdelijke desensitisatie van pijnzenuwen.
RCT’s tonen aan dat 0,075% capsaïcine-crème leidt tot significante pijnreductie bij perifere neuropathie (PubMed: 1953227).
Zowel pijnscores als artsbeoordelingen lieten verbeteringen zien.
Mechanisme: vermindering van pijngeleiding door tijdelijk uitschakelen van perifere nociceptoren.
Alpha-liponzuur (ALA)
ALA is een antioxidant die oxidatieve stress vermindert, wat essentieel is bij zenuwbeschadiging door diabetes of chemotherapie.
Een meta-analyse van 4 RCT’s (waaronder ALADIN en SYDNEY) toont 24% verbetering in symptomen bij 600 mg/dag (PubMed: 14984445).
Mechanisme: bescherming van zenuwen via antioxidatie en verbetering van bloeddoorstroming in zenuwweefsel.
Methylcobalamine (vitamine B12)
B12 in de vorm van methylcobalamine is essentieel voor myelinevorming en zenuwregeneratie.
Een RCT liet verbetering zien in gevoelloosheid, tastzin en zenuwgeleiding bij neuropathiepatiënten (PubMed: 27901334).
Mechanisme: herstel van beschadigde zenuwvezels door stimulatie van myelinisatie.
Compressiesokken: werking bij neuropathie
Oedeemvermindering en betere circulatie
RCT onder diabetespatiënten toonde dat compressiekousen van 18–25 mmHg de enkel- en kuitomvang verminderden zonder de circulatie te schaden (PubMed: 28315576).
Mechanisme: vermindering van interstitiële vloeistof en bevordering van veneuze terugstroom.
Drukverdeling onder de voet
Onderzoek met pedobarografie laat zien dat gewatteerde sokken de piekdruk met ~17% verlagen (PubMed: 2140084).
Mechanisme: minder druk op zenuwuiteinden en betere bescherming tegen wondvorming bij diabetici.
Preventie van chemotherapie-geïnduceerde neuropathie (CIPN)
- Systematische review van 4 RCT’s toont dat compressietherapie het risico op neuropathie bij chemotherapie (met taxanen) met 50% kan verlagen (PubMed: 39735655).
Massage en zenuwstimulatie: wat is het effect?
Voetmassage bij diabetische neuropathie
- Een RCT liet zien dat 2 weken voetmassage leidde tot een significante daling van de Toronto Clinical Neuropathy Score (p=0.003) (PubMed: 37237341).
- Systematische reviews wijzen op verbeterde balans, sensoriek en zenuwgeleidingssnelheid na technieken zoals Thai massage of acupressuur (PMC10210207).
Overzicht van werkzame therapieën bij neuropathie (volgens studies)
| Therapie | Werkingsmechanisme | Bewijskracht |
|---|---|---|
| Capsaïcine-crème | Desensitisatie van pijnzenuwen | ✅ Sterk (meerdere RCT’s) |
| Alpha-liponzuur (ALA) | Antioxidant, zenuwbescherming | ✅ Zeer sterk (meta-analyses) |
| B12 (methylcobalamine) | Myelinevorming en zenuwherstel | ✅ Sterk bij deficiëntie |
| Compressiekousen | Oedeemreductie, betere doorbloeding | ✅ Bewezen bij diabetici |
| Voetmassage | Sensorische stimulatie, balansverbetering | ✅ Positief, vooral manueel |
Belangrijke kanttekeningen
Langetermijneffecten zijn minder goed onderzocht dan korte termijn (2–8 weken).
Commerciële massageapparaten zijn minder onderzocht dan manuele therapieën.
Compressiesokken zijn niet geschikt bij ernstige perifere vaatlijden (ABI < 0.5).
Conclusie
Er is wetenschappelijk bewijs dat bepaalde producten, zoals capsaïcine-crèmes, ALA, methylcobalamine, compressiekousen en voetmassage, daadwerkelijk symptomen van polyneuropathie in de voeten kunnen verminderen of stabiliseren.
Bespreek behandelmogelijkheden altijd met je arts of specialist, zeker bij gebruik van supplementen of hulpmiddelen bij bestaande aandoeningen.