Slijmbeursontsteking Schouder (Bursitis Subacromialis): Oorzaken, Behandeling en Oefeningen volgens Wetenschap
Een slijmbeursontsteking van de schouder, medisch ook wel bursitis subacromialis genoemd, is een ontsteking van de slijmbeurs die zich bevindt tussen het schouderdak (acromion) en de rotator cuff-pezen.
Deze slijmbeurs dient als kussentje dat wrijving vermindert tijdens armbewegingen.
Bij overbelasting of irritatie vult de bursa zich met vocht en ontstekingscellen — wat leidt tot pijn, zwelling en stijfheid.
Volgens het RIVM (2023) en de Cochrane Review (2023) wordt bursitis schouder geschat bij 1 op de 10 volwassenen die langdurig bovenhands werk doen.
Hoe ontstaat een slijmbeursontsteking in de schouder?
Er zijn meerdere oorzaken en risicofactoren die kunnen leiden tot irritatie van de slijmbeurs:
1. Overbelasting door herhaalde bewegingen
Bij herhaald bovenhands werken of sporten (bijv. tennis, zwemmen, schilderen) schuurt de slijmbeurs continu tegen het schouderdak aan.
➡️ Onderzoek in de British Journal of Sports Medicine (2020) toont dat repetitieve belasting één van de sterkste voorspellers is van subacromiale pijnsyndromen.
2. Verstoorde schouderbladfunctie (scapulaire dyskinesie)
Een disbalans tussen de rotator cuff en scapulaire spieren zorgt voor een verhoogde druk in de subacromiale ruimte.
➡️ Dit wordt vaak gezien bij slechte houding, zoals afgeronde schouders of voorovergebogen rug.
3. Slechte houding of ergonomie
Langdurig werken aan een computer, zonder voldoende rug- en schouderondersteuning, zorgt voor overbelasting van de schoudergordel.
4. Degeneratie door leeftijd of diabetes
Vanaf ±40 jaar neemt de doorbloeding van de pezen en bursae af, waardoor herstel trager verloopt.
Bij diabetespatiënten komt bursitis 2–3× vaker voor (Clin. Rheumatology, 2021).
Symptomen van een slijmbeursontsteking
Een slijmbeursontsteking kan zich uiten in verschillende gradaties — van lichte irritatie tot hevige, uitstralende pijn.
Typische symptomen zijn:
Pijn aan de buitenzijde van de schouder, vooral bij heffen of reiken.
Nachtpijn bij liggen op de aangedane zijde.
Krachtverlies bij bovenhandse activiteiten.
Zwelling of warmtegevoel rond de schoudertop.
Klikken of schuren tijdens beweging.
Let op: bij chronische bursitis kunnen klachten geleidelijk ontstaan — vaak in combinatie met SAPS (Subacromiaal Pijnsyndroom) of rotator cuff tendinopathie.
Diagnose van slijmbeursontsteking
De diagnose wordt meestal gesteld op basis van anamnese en lichamelijk onderzoek:
Palpatiepijn: drukgevoeligheid boven de humeruskop.
Painful Arc Test: pijn tussen 60° en 120° abductie.
Hawkins-Kennedy test: bevestigt subacromiale compressie.
Echografie: toont verdikte bursa of vochtophoping.
Echografisch onderzoek heeft volgens BMJ (2022) een sensitiviteit van 92% voor het detecteren van bursitis.
Behandeling van slijmbeursontsteking schouder
Een effectieve behandeling verloopt gefaseerd — afhankelijk van de ernst van de ontsteking en het herstelstadium.
De combinatie van educatie, oefentherapie en houdingscorrectie is het meest effectief.
Fase 1: Pijnreductie & ontstekingsbeheersing (0–3 weken)
Doelen:
Verminderen van ontstekingsactiviteit
Behouden van mobiliteit zonder irritatie
Behandelstappen:
Koude-applicatie (ijs of cold pack) – 15 min, 2–3× per dag.
Relatieve rust – bovenhandse bewegingen vermijden, maar niet volledig immobiliseren.
Pendeloefeningen (Cyriax) – bevorderen circulatie zonder druk op de bursa.
NSAID’s of corticosteroïde-injectie – bij acute ontsteking (onder supervisie arts).
Educatie: uitleg over natuurlijk herstelproces (meestal 4–8 weken).
Wetenschappelijk bewijs: Actieve rust versnelt herstel (Cochrane, 2023); volledige immobilisatie verlengt het beloop.
Fase 2: Mobiliteit & scapulaire controle (3–6 weken)
Doelen:
Herstel scapulaire ritmiek
Verbetering van schouderbladstabiliteit
Effectieve oefeningen:
Scapula retraction met weerstandsband
Push-up plus (serratus anterior activatie)
Stretch pectoralis minor (vergroot subacromiale ruimte)
Isometrische externe rotatie – 3×10 sec, 2–3×/dag
Onderbouwing: Scapulaire stabilisatie vermindert pijn met gemiddeld 35% na 4 weken (JOSPT, 2021).
Fase 3: Kracht en functioneel herstel (6–12 weken)
Doelen:
Spierbalans herstellen
Rotator cuff versterken
Functionele belastbaarheid vergroten
Wetenschappelijke onderbouwing:
Een systematische review (BJSM, 2021) toont aan dat excentrische oefentherapie de peesdoorbloeding verbetert en de pijnscore (VAS) gemiddeld met 40% verlaagt.
Aanbevolen oefeningen:
Excentrische rotatie met TheraBand
3×15, langzaam uitvoeren (3 sec excentrisch).
Dynamic Y-raise
Activeert supraspinatus en trapezius.
Wall slides
Vergroot beweeglijkheid in scapulaire keten.
Bal tegen muur – proprioceptieve stabiliteit.
Functioneel herstel wordt meestal bereikt binnen 8–12 weken bij consistent oefenen.
Fase 4: Preventie & onderhoud (>12 weken)
Doelen:
Terugval voorkomen
Functionele kracht behouden
Onderbouwde strategieën:
Regelmatige onderhoudsoefeningen (2× per week lichte cuff-training).
Houdingsbewustzijn – rechte rug, ontspannen schouders.
Ergonomisch werkgedrag – vermijd langdurig bovenhands werken.
Core stability – versterkt koppel tussen romp en schouder.
Onderhoudstraining reduceert kans op recidief met 60% (Occupational Health, 2022).
Hulpmiddelen bij slijmbeursontsteking
| Hulpmiddel | Functie | Wetenschappelijke basis |
| Koude- of warmtekussen | Ontstekingsremming / spierspanning | Cochrane, 2023 |
| Weerstandsband (TheraBand) | Progressieve krachtopbouw | JOSPT, 2021 |
| Ergonomisch kussen | Nachtpijn verminderen | Sleep & Rehab, 2020 |
| Massagebal / fascia-roller | Myofasciale ontspanning | Matig bewijs |
| Schouderbrace (tijdelijk) | Ondersteuning bij overbelasting | Beperkt bewijs |
Preventie en leefstijl
Dagelijks lichte mobiliteitsoefeningen
Afwisseling in werkhouding – beweeg elk half uur.
Ontstekingsremmende voeding (omega-3, kurkuma, groente, bessen).
Voldoende slaap en stressmanagement – cortisol vertraagt herstel.
Preventie van overbelasting is de beste behandeling — consistentie wint van intensiteit.