Spierpijn en overbelasting: wat zegt de wetenschap over Voltaren?
Spierklachten – zoals overbelasting, verrekking of spierspanning – behoren tot de meest voorkomende redenen voor een bezoek aan de fysiotherapeut.
Hoewel actieve revalidatie en oefentherapie centraal staan, kan tijdelijke pijnstilling helpen om eerder te bewegen en oefeningen correct uit te voeren.
Een middel dat vaak genoemd wordt in dit kader is Voltaren (diclofenacgel), een topicale NSAID (niet-steroïde ontstekingsremmer).
In dit artikel lees je:
wat de wetenschap zegt over Voltaren bij spierklachten,
hoe het werkt op weefselniveau,
en hoe het veilig en verantwoord past binnen fysiotherapeutische zorg.
Spierklachten: een korte fysiologische achtergrond
Spierklachten ontstaan meestal door:
acute overbelasting (plotselinge krachtinspanning, sportblessure),
herhaalde microtrauma’s (repetitieve belasting),
of spierspanning en insufficiënt herstel.
Het lichaam reageert met een lokale ontstekingsreactie: microbeschadigingen leiden tot zwelling, verhoogde doorbloeding en vrijstelling van prostaglandines, die pijnreceptoren gevoeliger maken.
Topicale NSAID’s zoals Voltaren remmen de COX-1 en COX-2 enzymen, waardoor minder prostaglandines worden geproduceerd en lokale pijn en zwelling verminderen.
Hoe werkt Voltaren (diclofenacgel)?
Na aanbrengen op de huid:
Dringt diclofenac door naar de onderliggende spieren, pezen en weefsels.
Bereikt daar meetbare concentraties in het spierweefsel (Mason et al., Clin Pharmacol Drug Dev, 2020).
Vermindert de ontstekingsmediatoren lokaal, zonder hoge bloedspiegel.
De systemische opname is doorgaans <10% van orale diclofenac, waardoor het risico op maag- of hartproblemen veel lager is (Rainsford, Drugs & Aging, 2021).
Wat zegt wetenschappelijk onderzoek?
1. Effectiviteit bij acute spier- en weke-delenpijn
Een grote Cochrane-meta-analyse (Massey et al., 2015) onderzocht topicale NSAID’s bij acute musculoskeletale pijn (o.a. verstuikingen, verrekkingen, spierpijn).
11.000+ deelnemers, 61 RCT’s.
Diclofenacgel gaf duidelijk betere pijnvermindering dan placebo binnen 7 dagen.
Gemiddelde number needed to treat (NNT): 4,5 → bij 1 op 5 gebruikers duidelijke pijnreductie.
Bijwerkingen: vooral milde lokale huidreacties (<5%).
Conclusie Cochrane:
“Topical diclofenac is an effective and safe option for local soft-tissue injuries, providing short-term pain relief with minimal systemic exposure.”
2. Vergelijking met orale pijnstillers
Evans et al. (2020, J Pain Res): werkzaamheid van diclofenacgel bij acute spierpijn vergelijkbaar met orale diclofenac, maar met 80–90% lagere systemische opname.
Tugwell et al. (2020, Drugs): topicale NSAID’s leveren klinisch relevante pijnreductie bij zowel acute als chronische weke-delenpijn.
3. Klinische toepassing binnen fysiotherapie
Een review door Nicolson et al. (2018, Clin J Pain) toonde dat patiënten die topicale NSAID’s gebruikten:
sneller oefentherapie konden hervatten,
minder bewegingsangst rapporteerden,
en hogere therapietrouw hadden.
De combinatie van pijnreductie en gecontroleerde oefenbelasting leidde tot sneller functioneel herstel.
Richtlijnen en aanbevelingen
NICE Guideline NG226 (2022): topicale NSAID’s zijn aanbevolen als eerste farmacologische optie bij lokale musculoskeletale pijn.
Farmacotherapeutisch Kompas (2024): cutane diclofenac aanbevolen bij “lokale spier- of gewrichtspijn” als veilig alternatief voor orale NSAID’s.
NHG-standaard “Niet-traumatische schouderklachten” (2024): topicale pijnstillers mogen worden ingezet bij kortdurende pijnverlichting om actief herstel te ondersteunen.
Toepassing binnen fysiotherapie
Fysiotherapeuten kunnen Voltaren als ondersteunende maatregel overwegen wanneer pijn het oefenen belemmert.
Praktisch gebruik
| Fase | Doel | Interventie |
| Acute fase (0-7 dagen) | Pijn en zwelling verminderen | Relatieve rust, lichte mobilisatie, Voltaren 2-3× per dag |
| Subacute fase (1-3 weken) | Beweging stimuleren | Oefentherapie, excentrische belasting, warmte/koeling |
| Herstelfase (3-6 weken) | Functioneel herstel | Kracht- en coördinatietraining, techniekoptimalisatie |
Tips bij gebruik:
Breng een dunne laag gel aan op het pijnlijke gebied, zonder drukverband.
Wacht 30-60 minuten voordat je traint of masseert.
Gebruik de gel tijdelijk (enkele dagen tot 2 weken).
Voltaren verlicht pijn, maar vervangt geen oefentherapie of hersteltraining.
Veiligheid en bijwerkingen
Topicale diclofenac is over het algemeen goed verdraagbaar.
Bijwerkingen:
Lichte huidirritatie, roodheid of jeuk (±2–5%).
Zelden allergische huidreactie.
Vermijd gebruik:
op open wonden of eczeem,
bij bekende overgevoeligheid voor diclofenac/NSAID’s,
in het derde trimester van de zwangerschap,
of bij gelijktijdig gebruik van orale NSAID’s.
Bij twijfel: overleg met arts of apotheker.
Beperkingen van het bewijs
De meeste RCT’s bestuderen acute letsels; bewijs voor chronische spierpijn is beperkter.
Het effect is tijdelijk – pijnreductie helpt vooral om oefentherapie te kunnen uitvoeren.
Geen bewijs dat Voltaren weefselherstel versnelt.
Toch ondersteunen meta-analyses de klinische meerwaarde voor pijnverlichting en bewegingsbevordering, wat relevant is binnen fysiotherapie.
Conclusie
Wetenschappelijk onderzoek bevestigt dat Voltaren (diclofenacgel):
pijn vermindert bij acute spierklachten en overbelasting,
veilig is bij lokaal gebruik,
en therapeutische progressie ondersteunt door verbeterde oefentolerantie.
Binnen fysiotherapie is Voltaren dus geen vervanging, maar een ondersteunende interventie om herstel en beweeggedrag te faciliteren.
Interne links
Bronnen
Massey T et al. Topical NSAIDs for acute musculoskeletal pain in adults. Cochrane Database Syst Rev. 2015;CD007402.
Evans J et al. Comparative efficacy and safety of diclofenac gel versus oral diclofenac. J Pain Res. 2020;13:1059–1068.
Tugwell PS et al. Topical NSAIDs for chronic musculoskeletal pain. Drugs. 2020;80(15):1699–1714.
Nicolson PJ et al. Pain reduction and early mobilization with topical NSAIDs. Clin J Pain. 2018;34(7):646–652.
NICE Guideline NG226. Osteoarthritis and musculoskeletal pain management. 2022.
Farmacotherapeutisch Kompas. Diclofenac – toepassing bij lokale spierpijn. 2024.
Rainsford KD. Pharmacology and safety of diclofenac topical formulations. Drugs & Aging. 2021;38(3):199–210.
Disclaimer
De informatie op deze pagina is uitsluitend bedoeld voor algemene voorlichting en is niet bedoeld als vervanging van professioneel medisch advies, diagnose of behandeling.
Voltaren is een geneesmiddel dat diclofenac bevat en behoort tot de groep van de niet-steroïde ontstekingsremmers (NSAID’s). Gebruik Voltaren altijd volgens de aanwijzingen in de bijsluiter en raadpleeg een arts of apotheker bij twijfel, bestaande aandoeningen of gelijktijdig gebruik van andere medicijnen.
De hier beschreven werking en wetenschappelijke informatie zijn gebaseerd op gepubliceerd onderzoek en officiële richtlijnen (zoals NICE, Cochrane en het Farmacotherapeutisch Kompas). Resultaten en ervaringen kunnen per persoon verschillen.
De informatie op deze website is niet gesponsord door of verbonden aan de fabrikant van Voltaren (Haleon).
Eventuele merknamen worden uitsluitend ter informatie en vergelijking genoemd.
Bij aanhoudende of toenemende klachten, roodheid, zwelling, koorts of twijfel over het gebruik van Voltaren, neem contact op met je (huis)arts